CEZA YARGILAMASINDA RE’SEN İSTİNAF KANUN YOLU

Enes Eskin - 9 ay önce - Ceza Hukuku - 242

CEZA YARGILAMASINDA RE’SEN İSTİNAF KANUN YOLU

İstinaf, ilk derece mahkemelerinin verdiği kararların usul ve esas yönünden istinaf mahkemeleri tarafından incelenmesidir. Ülkemizde istinaf mercii olarak “Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri” bulunmaktadır. Bölge Adliye Mahkemeleri de “Ceza Daireleri ve Hukuk Daireleri” olarak ikiye ayrılmaktadır. Yazımızın konusu olan re’sen istinaf Ceza Daireleri tarafından incelenmektedir. 

Ceza yargılamasında ilk derece mahkemelerinin (Ağır Ceza Mahkemeleri’nin) vermiş olduğu; onbeş yıl ve daha fazla hapis cezasına ilişkin hükümler, bölge adliye mahkemesi tarafından re’sen incelenir.[1]  Buradan da anlaşılacağı üzere sanığa verilen cezanın ayrı ayrı suçlardan toplam on beş yıl olan hallerde değil tek bir suçtan almış olduğu cezanın on beş yıl ve üzeri hürriyeti bağlayıcı ceza olması gerekmektedir.

Örneğin; Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen suçların öngördüğü cezalar bakımından; kasten öldürme, soykırım, işkence sonucunda ölüm meydana gelmesi durumlarında sanığa hakkında verilecek hapis cezaları re’sen istinafa tabii olacaktır. 

Re’sen istinaf, ilk derece mahkemesinin sanık hakkında on beş yıl ve daha fazla hapis cezasıa hükmetmesinin ardından ilk derece mahkemesince kendiliğinden Bölge Adliye Mahkemesi’nin İlgili Ceza Dairesi’ne gönderilmesi suretiyle yapılmaktadır. İstinaf incelemesi neticesinde “(1) İstinaf başvurusunun esastan reddine (onama), (2)  hukuka aykırılıkların düzeltilerek istinaf başvurusunun reddine (düzelterek onama),(3)  istinaf incelemesi sonunda CMK m. 289 da belirtilen bir hukuka aykırılık nedeninin (kesin hukuka aykırılık nedeni-mutlak bozma sebebi gibi) bulunması halinde hükmün bozulmasına ve dosyanın yeniden karar verilmek üzere yerel mahkemeye gönderilmesine, (4) diğer hallerde, gerekli tedbirleri aldıktan sonra davanın yeniden görülmesine ve duruşma hazırlığı işlemelerine başlanmasına” hükmedilebilir.

Yukarıda açıkladığımız sebeplerle ilk derece mahkemesinin verdiği hüküm sonucunda dosyayı re’sen istinafa göndermesi sebebiyle sanık avukatının ayriyeten süresi içinde “dosya zaten istinafa gitti diyerek” istinaf kanun yoluna başvurmaması durumunda TCK m. 257’de düzenlenen “Görevi Kötüye Kullanma” suçundan dolayı yargılama yapılır. 

KAYNAKÇA:

5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu

Kapak Fotoğrafı

[1] 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu m. 272/1